Khoa học hiện đại đã xác định trong thành phần của khế múi, có các chất theo g%: nước 92, protid 0,6, glucid 3,1; cellulose 2,6; và theo mg%: calcium 10; phosphor 8; sắt 0,9; caroten 160; vitamin B1 0,05; vitamin C 30.
Khế có hiệu quả trong việc chữa cảm, viêm họng kháng khuẩn, tốt cho tim mạch, giúp giảm cân và rất tốt cho bà bầu, bà đẻ.
Ngoài ăn quả tươi, khế cò thể được chế bến thành mứt, ô mai, làm dưa hoặc nấu canh. Người Việt thường nấu canh khế trong các bữa cơm mùa nắng nóng vừa dễ ăn lại giúp giải nhiệt.
Canh khế nấu cá lóc
Nguyên liệu: 1 con cá lóc + 2 quả cà chua + 2 quả khế xanh + hành + rau ngổ + mùi tàu + hành khô + ớt + gia vị.
Cách làm:
- Cá lóc làm sạch, đánh vảy, cắt khúc nhỏ vừa ăn, ướp với hành khô, muối, nước mắm, tiêu. Rửa sạch các loại rau và rau thơm. Cà chua cắt múi cau, khế xắt nhỏ thành hình sao.
- Bắc nồi lên bếp, để khô, phi thơm hành khô rồi cho cà chua vào xào. Khi cà chua đã nhuyễn, cho lượng nước vừa ăn vào đun.
- Khi nước sôi, bỏ cá đã ướp vào. Đun sôi trở lại tầm 3 phút thì bỏ khế và ướt tươi xắt nhỏ vào, nêm gia vị cho phù hợp. Sau khi đã vừa miệng, trút hành, rau ngổ, mùi tàu đã thái nhỏ vào rồi trút ra bát.
Canh khế nấu hến
Nguyên liệu: 1kg hến + 2 quả cà chua + 2 quả khế + 1 quả me + hành hoa + hành khô + gừng + thì là + rau răm.
Cách làm:
- Hến mua về đem ngâm nước có cắt vài lát ớt cho hến nhả sạch cát. Sau đó chà rửa sạch vỏ. Đun sôi một nồi nước rồi thả hến vào, dùng đũa quấy nhanh tay cho đền khi hến mở hết miệng, ruột hến tróc khỏi vỏ thì nhấc nồi hến xuống. Gạn nước luộc hến qua bát to, để cho lắng cặn. Hến đem đãi lấy ruột.
- Các loại rau thơm, gừng, hành thái nhỏ. Khế rửa sạch, gọt bỏ diềm, thái miếng mỏng hình sao. Cà chua rửa sạch, thái múi cau.
- Phi thơm hành, gừng sau đó cho một nửa chỗ cà chua vào xào chín mềm. Dùng thìa dằm nát cà chua rồi cho ruột hến và một tí xíu mắm vào xào qua.
- Gạn nước luộc hến vào nồi, đun sôi nước thì thả me và khế vào. Đun sôi tiếp trong vòng 1 phút thì cho chỗ cà chua còn lại vào nồi.
- Vớt me ra dằm nát cùng một ít nước canh, lọc lấy nước cốt me rồi cho lại nồi canh. Cho rau thơm thái nhỏ vào, nêm gia vị cho vừa miệng rồi tắt bếp.
Canh khế nấu tép đồng
Nguyên liệu: 200g tép đồng + 3 quả khế chua + 2 quả cà chua chín + hành lá + lá lốt + gia vị. (Có thể thay tép bằng tôm tươi)
Cách làm:
- Tép đồng nhặt và rửa sạch, xóc đều tép với nhúm muối nhỏ.
- Khế chua gọt bỏ phần diềm, thái lát ngang quả. Cà chua bỏ vỏ, thái múi cau. Lá lốt và hành lá thái nhỏ, phần đầu trắng để nguyên.
- Bắc nồi lên bếp cho dầu vào phi thơm hành tím băm nhỏ, trút phần tép vào. Sau đó cho cà chua, khế vào xào sơ.
- Đổ nước vào nồi, nêm gia vị vừa ăn. Khi canh sôi đều thì tắt bếp, cho hành lá và lá lốt đã thái ở trên cùng vài lát ớt tươi vào.
Canh khế nấu thịt bò
Nguyên liệu: 200g thịt bò xay + 100g giò sống + 2 quả khế chua + 2 quả cà chua + hành lá + rau răm + hành khô + gia vị.
Cách làm: Xem tại đây.
Canh khế nấu ngao
Nguyên liệu: 500g ngao tươi + 2 quả khế chua + 2 quả cà chua + hành củ + hành hoa + rau mùi + gia vị.
Cách làm:
- Cà chua rửa sạch và cắt múi cau, khế gọt diềm rồi thái mỏng. Hành củ đập dập, băm nhỏ.
- Bắc nồi lên bếp và thêm dầu ăn, phi thơm hành băm rồi cho cà chua vào xào, nêm chút gia vị.
- Đun sôi lượng nước vừa đủ ăn. Cho cà chua đã xào vào cùng khế. Khi nước sôi lại, cho ngao vào và đợi ngao mở miệng là đã chín. Nêm lại cho vừa ăn rồi tắt bếp, cho hành hoa và rau mùi vào.
